Wednesday, July 30, 2014

Plato – The Symposium (02)

Tiệc Rượu

The Symposium (Συμποσίον)
Plato (Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)

(tiếp theo)






(Bài ngợi ca (enkomion) Ái tình, thứ nhất của Phaedrus)
(178a)

Tất cả họ đều đồng ý với Socrates, và ép Phaedrus bắt đầu. Dĩ nhiên, Aristodemus không thể nhớ chính xác những gì mọi người nói, và bản thân tôi không nhớ tất cả mọi điều ông nói với tôi. Nhưng tôi sẽ kể cho bạn biết những gì ông ta nhớ được nhất, và những gì tôi xem là những điểm quan trọng nhất.
Như tôi đã nói, ông ta cho biết Phaedrus nói đầu tiên, bắt đầu, ít hoặc nhiều hơn, như thế này:

Erôs là một vị gót lớn, tuyệt diệu với những vị gót và con người trong nhiều cách, và thần kỳ nhất tất cả là cách ông ra đời. Chúng ta vinh danh ông như một trong những gót cổ nhất, và bằng chứng của niên đại rất xưa của ông là điều này: không chỗ nào trong thơ hay thần thoại nói đến cha mẹ của ông. Theo Hesiod, đầu tiên được sinh ra là Chaos,

 ... Nhưng sau đó đến
Đất-ngực-mở-rộng, mãi mãi chỗ an toàn cho tất cả,
Và Erôs. [1]

Và Acusilaus đồng ý với Hesiod: sau Chaos đến GaeaErôs [2], hai vị này. Và Parmenides kể về khởi đầu này:

Gót đầu tiên của tất cả [nàng] tạo lập là Erôs. [3]

Sunday, July 27, 2014

Bertrand Russell – Triết học và Chính trị

Triết học và Chính trị
Bertrand Russell










Người Anh được nhìn nhận là khác biệt giữa những quốc gia châu Âu hiện đại, một mặt bởi sự xuất sắc của những triết gia của họ, và mặt khác bởi sự khinh miệt của họ với triết học. Về cả hai phương diện, họ đều cho thấy sự khôn ngoan của họ. Nhưng sự khinh miệt với triết học, nếu phát triển đến điểm ở đó nó trở thành hệ thống, thì tự nó là một triết lý; nó là triết lý ở nước Mỹ, gọi là “thuyết Công cụ” [1] . Tôi sẽ đề nghị rằng triết lý, nếu nó là triết lý xấu, có thể là nguy hiểm, và do đó xứng với mức độ của sự tôn trọng tiêu cực mà chúng ta dành cho sét đánh và loài cọp. Phương diện tích cực nào có thể là từ triết lý “tốt”, tôi sẽ chừa lại ở đây trong ngắn ngủi, như một câu hỏi mở ngỏ.

Sự kết nối của triết học với chính trị, đó là chủ đề của bài giảng của tôi, đã là kém hiển nhiên ở nước Anh hơn những nước lục địa châu Âu. Thuyết triết học Duy nghiệm, nói rộng rãi, thì kết nối với thuyết chính trị Tự do, nhưng Hume đã là một người đảng Bảo thủ; những gì những triết gia gọi là “thuyết Duy ý”, nói tổng quát, có một kết nối tương tự với thuyết bảo thủ, nhưng T. H. Green [2] đã là một người đảng Tự do. Trên lục địa, sự phân biệt là đã nhiều tách bạch hơn, và đã từng có một sự sẵn sàng lớn hơn, để chấp nhận hoặc từ chối, một khối những lý thuyết như một toàn bộ, với không xem xét nghiêm nhặt với từng phần riêng biệt.

Sunday, July 20, 2014

Plato – The Symposium

Tiệc Rượu

The Symposium 
(Συμποσίον)
Plato (Πλάτων, Plátōn, 428/427– 348/347 TCN)





PLATO
The Symposium


Dẫn nhập của người biên tập bản tiếng Anh


Đàm thoại này [1], một kiệt tác đầy thơ và kịch của Plato, kể lại những gì đã xảy ra trong một “symposium”, hay một tiệc rượu theo nghi thức truyền thống Athens [2], tổ chức để ăn mừng nhà viết bi kịch Agathon, nhân dịp tác phẩm đầu tay của ông đoạt giải nhất trong một cuộc thi bi kịch hàng năm trong một lễ hội ở thành phố này [3]. Để thoả mãn Phaedrus (người nồng nhiệt hâm mộ những bài nói chuyện và thuật thuyết phục trong một đàm thoại khác của Plato mang tên ông), là người lấy làm bất bình vì tiếc cho sự hờ hững của những nhà thơ và những nhà văn Greek với vị gót của Ái tình, những người dự tiệc hôm đó đã đồng ý, trong khi họ tất cả đều uống rượu, sẽ lần lượt nói lời ca ngợi Ái tình.

“Ái tình” (love – erôs – từ Greek [4]) gồm sự lôi cuốn, thu hút và thỏa mãn tình dục giữa nam và nữ, và cả giữa nam và nam thiếu niên, nhưng ở đây cũng chú trọng và đặc biệt về vai trò của người nam trưởng thành như người giáo dục đạo đức và trí tuệ cho người nam chưa trưởng thành, vốn đã là truyền thống giữa những người Athens trong liên hệ loại kể sau, cho dù đi kèm với tình dục hay không. Có sáu bài nói chuyện – cộng với một bài thứ bảy từ một người rất say, đến muộn và không mời, là Alcibiades, chính khách và tướng lãnh của Athens. Trong thời trẻ tuổi, Alcibiades đã từng là một trong số những người ngưỡng mộ đi theo Socrates, và bây giờ ông kể lại trong chi tiết lôi cuốn Socrates có thời đã sửa chữa cải thiện cho mình, trong vai trò yêu đương đảo ngược hấp dẫn giữa người lớn tuổi và người trẻ tuổi hơn, (thời ấy là) bình thường giữa những người Greek trong một quan hệ của “Ái tình”: Socrates thành người bị theo đuổi, Alcibiades là người theo đuổi. Đặc biệt, đủ vừa vặn tương ứng, tất cả những người nói chuyện, trừ nhà thơ trào phúng Aristophanes là với ngoại lệ thú vị, đều đã được nhắc trong Protagoras, như trong số những người đã đổ xô đến nhà Callias để tham dự buổi tụ tập của những nhà sophist ở đó (tất cả đều là những nhà chuyên môn về nghệ thuật nói): lúc bước vào nhà Callias, Socrates đã nhận ra bốn diễn giả của Symposium – Phaedrus và Eryximachus trong một đám đông quanh Hippias, và Agathon và Pausanias (người yêu của ông) đang hứng từng lời của Prodicus; Alcibiades nhập bọn không lâu sau đó.

Saturday, July 5, 2014

Bertrand Russell – Sự Học hỏi Toán học

Sự Học hỏi Toán học
Bertrand Russell

(The Study of Mathematics [1])








Trong liên quan với mọi hình thức của hoạt động con người, điều cần thiết là thỉnh thoảng nên đặt câu hỏi, – Mục đích và lý tưởng của nó là gì? Trong lối nào nó đóng góp vào cái đẹp của sự hiện hữu con người? Khi những phương diện của những theo đuổi đó, vốn đóng góp chỉ xa vời, bằng cung cấp cho cơ chế của đời sống [2], là điều tốt để nhắc nhở rằng không chỉ đơn thuần sự kiện của vẫn-đang-sống là được ước muốn, nhưng còn nghệ thuật sống trong sự suy tưởng về những điều lớn lao. Vẫn còn nữa, nhìn trong liên hệ với những nghiệp vụ phụ vốn không có cứu cánh nào ngoài bản thân chúng, chúng được biện minh, nếu có chăng tất cả, như cộng thêm thực sự vào tổng số của những sở hữu vĩnh cửu của thế giới, điều là cần thiết để giữ sống động một kiến thức về những mục tiêu của chúng, một cái nhìn xa-trước rõ ràng về ngôi đền trong đó sự tưởng tượng sáng tạo sẽ được hiện thân.

Đáp ứng với nhu cầu này, trong những gì liên quan đến những ngành học định hình vật liệu trên đó tập quán đã quyết định để huấn luyện não thức của tuổi trẻ, thì quả thực xa vời đáng buồn – xa vời đến nỗi về phần phát biểu chỉ đơn thuần một tuyên bố loại như vậy hiện ra thành lố bịch. Những vĩ nhân, hoàn toàn thấu hiểu và thích thú với cái đẹp của những quán tưởng, vốn sự phụng sự chúng đã được đời sống của họ hiến trọn, khi ao ước rằng những người khác có thể chia sẻ những thích thú của họ, thuyết phục nhân loại để truyền đạt cho những thế hệ kế tiếp kiến ​​thức có tính máy móc, vốn không có nó thì không thể nào vượt qua được ngưỡng cửa. Những nhà mô phạm khô khan, bản thân họ có được đặc quyền của cấy trồng kiến thức này: họ quên rằng nó là để phục vụ chỉ như một chìa khóa để mở những cánh cửa của ngôi đền; mặc dù họ tiêu trọn đời họ trên những bậc thềm dẫn lên những cánh cửa thiêng liêng đó, nhưng họ quay lưng lại đền thờ quá kiên quyết, đến chính sự hiện hữu của nó bị quên mất, và tuổi trẻ háo hức, người sẽ ép mình hướng tới trước để được dẫn đưa vào những mái vòm và cột kèo vòng cung của nó, thì được chào mời quay lưng lại và đếm những bậc thềm.