Tôn giáo có thể chữa
được các khó khăn của chúng ta không?
Can religion cure our
troubles?
Bertrand Russell (1872–
1970)
(Đã đăng làm hai kỳ trên Dagens
Nyheter, tờ nhật báo lớn nhất Stockholm, Sweden
Một tư tưởng, tín ngưỡng
dù sai, xấu, lạc hậu cũng không vì thế mà thành mối nguy cho loài người, mối
nguy là có những người đưa nó lên ngai vàng – rồi sống chết bảo vệ duy trì nó – xưng tụng nó
là duy nhất đúng, là chân lý vĩnh viễn – là mãi
mãi giá trị – là không
thể sai lầm – không có ai khác, có gì ngoài hơn được lãnh tụ,
giáo chủ, tổ chức, hội thánh. Cuồng tín giáo điều hiện thân thành tổ chức –
sắt máu mọc nanh vuốt thành guồng máy đàn áp nghi ngờ, đối lập: suy tưởng diệt,
sáng tạo mất, con người không còn .
Trong xã hội, có tổ chức
tôn giáo hay chính trị độc tôn như thế, xã hội ấy chết, không tiến hóa nữa, còn
những con người trong xã hội ấy? Con người vẫn được sinh ra, lớn lên, rồi chết
đi, nhưng chưa bao giờ sống.
Đó là thông điệp của
Russell trong bài này – viết rất sớm khi chiến tranh lạnh mới bắt đầu (1954),
giữa Mỹ/Tây Âu – Cộng sản, trong đó có
đối kháng giữa Vatican – Kremlin.
"Đã thành một tục lệ
của những nhà lý thuyết bảo vệ đạo Kitô – là nhìn chủ nghĩa Cộng sản như
một cái gì rất khác biệt với đạo Kitô. Điều này với tôi là một sai lầm hết
sức sâu xa – Chính là những sự
tương tự giống nhau giữa đạo Kitô và chủ thuyết Cộng sản làm chúng
xung khắc đối kỵ với nhau."
Người dịch.
Lê Dọn Bàn
